dinsdag 26 september 2017

De hoeder van de Birmese staat


Aung San Suu Kyi liet verstek gaan bij de algemene vergadering van de Verenigde Naties in New York. 'The Lady' heeft geen zin in kritiek, luidde het hier en daar in de media. Dat commentaar miste een veelzeggend punt. Ze wilde haar land niet verlaten omdat de president in het buitenland in het ziekenhuis lag en ze vreesde dat het leger de staat van beleg zou afkondigen zodra ze in het vliegtuig stapte. 
Al is hun relatie momenteel gespannen, toch is legerleider Min Aung Hlaing blij met Aung San Suu Kyi. De Nobelprijswinnares en vroegere darling van het Westen ligt als Adviseur van Staat internationaal onder vuur vanwege de nietsontziende verdrijving van de Rohingya bevolking door de veiligheidstroepen en milities. De senior general in wiens opdracht deze operatie wordt uitgevoerd, blijft te midden van alle kritiek op Suu Kyi grotendeels buiten beeld.
Wie door Centraal Birma/Myanmar reist zal niet veel van de Tatmadaw, het leger, merken. De militairen verblijven achter de muren van hun bases. De oorlog met de minderheden wordt in afgelegen gebieden uitgevochten waar weinig buitenlandse pottenkijkers zijn. De eindeloze sessies van mannen in uniform die decennialang de staatstelevisie domineerden, zijn grotendeels verdwenen, net als de meeste rode billboards die overal boodschappen verspreidden als “Alleen de Tatmadaw is een vader, alleen de Tatmadaw is een moeder”, “De Tatmadaw en het volk zijn éen” en “De Tatmadaw zal de Unie nooit verraden.”
Die indruk van afwezigheid is bedrieglijk. Dankzij een lange geschiedenis van overheersing zit het militaire instituut nog altijd diep verankerd in alle aspecten van de samenleving.

Die rol van hoeder van de natie (met een Birmaanse boeddhistische identiteit) eist de Tatmadaw deze dagen weer openlijk op. Met alle schade vandien voor het democratiseringsproces en de pogingen tot vrede met de etnische minderheden en het stichten van een federale staat. Het land staat op een verontrustend kruispunt.

Voor het hele verhaal zie De Groene Amsterdammer van deze week.