Gisteren bekeek ik op het boeddhistisch filmfestival in Amsterdam opnieuw de documentaire over Aung San Suu Kyi Lady of No Fear.
Ik wilde de film nogmaals zien omdat tijdens de vorige vertoning de maakster me bij mijn oordeel danig in de weg zat. Zij meende dat de oppositieleidster een harde ambitieuze vrouw was die het belang van haar land boven het welzijn van haar getraumatiseerde zoons had laten gaan. Ieder z'n opinie natuurlijk, en een beetje documentaire hoort mythes door te prikken, maar mij leek deze conclusie als je Suu Kyi en haar land niet persoonlijk kent, wel onthutsend kort door de bocht.
Deze keer probeerde ik zo onbevangen mogelijk te kijken. Hoe ontroerend en inzichtelijk sommige fragmenten ook zijn, toch blijft Lady of No Fear een film die Suu Kyi en haar complexe levensloop veel te weinig recht doet. Er worden personen geinterviewed die haar slechts van vroeger kennen en die hun verhaal al vaak vertelden. De meesten van hen zijn niet Birmees.
Het lijkt wel alsof Lady of No Fear met een zekere gemakzucht is geproduceerd. Zo vind ik het onbegrijpelijk dat een film die ambieert Suu Kyi te portretteren geen van haar jonge medewerkers die hun land ontvlucht zijn en die de oppositieleidster in haar nieuwe bestaan in Rangoon langdurig van nabij meemaakten, aan het woord laat. Zij hadden bovendien als geen ander weten uit te leggen hoe in de gruwelijke werkelijkheid van het leven onder een dictatuur het lot van een land en het lot van mededissidenten boven dat van dierbaren thuis kan gaan - hoe wreed dat ook is. Meer dan wilskracht, ambitie, historisch plichtsbesef of boeddhistische principes is het dat web van solidariteit en gedeelde noodlottigheid dat Suu Kyi zo onlosmakelijk met al die anderen verbindt - een band die wij in ons veilige bestaan maar moeilijk kunnen begrijpen.
P.S. Burma Soldier was ook op het festival te zien. Het aangrijpende verhaal van een soldaat die activist werd. De film biedt een zeldzaam kijkje in de keuken van de Tatmadaw (het Birmese leger)en werd met veel geduld, kennis en inlevingsvermogen door fotograaf Nic Dunlop gemaakt. Een aanrader.