Ik werd afgelopen week uitermate vrolijk van mijn vak. Dat kwam doordat twee jonge collega's aan tafel schoven. Wat een kennis, talent en gedrevenheid. Ik hoop natuurlijk dat ik hen een beetje inspireerde, maar omgekeerd was dat zeker het geval.
In hinkstapsprong nam ik een dag later mijn eigen carriere maar eens door, al is dat woord nauwelijks van toepassing op een loopbaan waarin planning en pr ver te zoeken zijn.
Zo belandde ik in het dossier van Oost-Timor waar ik iets deed wat ik meende nooit en te nimmer te zullen doen als journalist. Terwijl de hoofdstad Dili in vlammen opging, verzond ik een opiniestuk waarin ik opriep tot het sturen van een vredesmacht. Het was het laatste faxbericht dat de buitenwereld van uit het belaagde hotel nog bereikte.
Ruim vijftien jaar later neem ik geen woord terug van dat artikel. Van alle conflicten die ik meemaakte, was dat op Oost-Timor het enige dat zo overzichtelijk in elkaar stak. Het was geen burgeroorlog tussen voor- en tegenstanders van aansluiting bij de Gordel van Smaragd. Het was een door het Indonesische leger van a tot z geregisseerde geweldsoperatie tegen een bevolking waarvoor milities werden ingezet. Het was in die context onbegrijpelijk dat Westerse regeringen (Nederland met minister Van Aartsen voorop) het sturen van nieuwe Indonesische troepen 'om de rust te herstellen' aanvankelijk als een stap in de goede richting zagen.
Overigens waren Indonesische militairen niet de enigen die af wilden van de allerlaatste journalistieke ooggetuigen zodat ze hun versie van de gebeurtenissen vrijuit konden propageren. Ook diverse medewerkers van de Verenigde Naties waren verslaggevers liever kwijt dan rijk toen bleek dat ze met lege handen stonden terwijl hun missie in een ramp ontaardde.
Mijn vrolijkheid over het vak verdween toen ik al dwalend door herinneringen aan die periode op Oost-Timor, las wat anderen zoal berichtten.
Dat gebeurt er dus, als stukken achter een bureau worden geschreven zonder gebruik te maken van onafhankelijke deskundige getuigen. Als de verslaggeving bij een zeldzaam zwart wit conflict al zo de mist inging, hoe moet het dan met al die oorlogen die zo veel complexer in elkaar steken en die tegenwoordig met zo veel minder mankracht gecovered worden?
Dossier Oost-Timor, voor alle aanstaande buitenland journalisten: zoek de verschillen.
http://retro.nrc.nl/W2/Lab/Oost-Timor/070999f.html
http://retro.nrc.nl/W2/Lab/Oost-Timor/crisis060999b.html
http://www.groene.nl/artikel/angsthazen
